خاورمیانه غرق در جنگ آب ایران هم در خطر است
به گزارش فاما كیش حدود دو ماه پیش محققان ۶ موسسه مختلف با پشتیبانی مالی دولت هلند سیستم آب، صلح و امنیت را به شورای امنیت سازمان ملل معرفی كردند كه با تركیب كردن اطلاعات مسائل زیست محیطی با موارد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی احتمال وقوع جنگ آب در مناطق مختلف را پیش بینی می كند.
نیو صدر: بارش های سیل آسا فرودین ماه سال جاری و سال پیش، هرچقدر مرگبار باشد بسیاری را به پایان دوره خشكسالی در ایران امیدوار كرده است، اما نتیجه مطالعات چند ماه پیش سوئد خبر از شرایطی نگران كننده در خاورمیانه داده است، وضعیتی كه مناطقی ایران هم با آن درگیر هستند.
نتایج این مطالعه نشان داده است كه برخلاف روزهای اخیر؛ شاید در چند ماه آینده میزان آب به حدی در خاورمیانه كاهش پیدا كند كه ماجرای «جنگ آب» به بیشتر از یك اخطار و به یك واقعیت برای ایران و خاورمیانه تبدیل گردد. حدود دو ماه پیش محققان ۶ موسسه مختلف با پشتیبانی مالی دولت هلند سیستم آب، صلح و امنیت را به شورای امنیت سازمان ملل معرفی كردند كه با تركیب كردن اطلاعات مسائل زیست محیطی با موارد سیاسی، اقتصادی و اجتماعی احتمال وقوع جنگ آب در مناطق مختلف را پیش بینی می كند.
نتایج این مطالعه اما برای ساكنین خاورمیانه و آفریقا بسیار نگران كننده است؛ پیش بینی های این سیستم نشان می دهند كه احتمال وقوع جنگ آب در یك سال آینده در كشورهای مالی، نیجریه، هند، پاكستان؛ عراق و مناطقی از ایران وجود دارد.
ایجاد كنندگان این سیستم می گویند پیش بینی های آنها ۸۶درصد مواقع درست است و در هر یك از این مناطق امكان درگیری با حداقل ۱۰ كشته وجود دارد.
چالرز ایسلند، كارشناس آب در موسسه جهانی منابع در این رابطه می گوید: «این سیستم به ۸۰ شاخص مختلف را در ۲۰ سال قبل بررسی نموده و از آنچه از این الگوها و شاخص ها یاد می گیرد پیش بینی می كند كه خطر درگیری بخاطر منابع آبی در هر منطقه ای در یك سال بعدی وجود دارد یا نه.»
خاورمیانه؛ غرق در جنگ آب
اما برای ۱۲ ماه بعدی پیش بینی های این مدل نشان داده است كه مناطق زیادی از آفریقا تا بنگلادش در خطر جنگ و درگیری بخاطر منابع آب هستند. نقشه انتشار یافته توسط این سیستم نشان داده است كه اغلب مناطق خاورمیانه و حدودا اغلب همسایه های ایران به شكلی با درگیری و یا جنگ آب روبرو شده اند، به قول محققان سیستم آب، صلح و امنیت فقط خشكسالی و كمبود منابع آبی تنها عامل این اتفاق نیست، بلكه این عامل روی مشكلات دیگر تأثیر می گذارد.
در این پژوهش كه مطالعه ویژه ای روی عراق و مالی انجام شده است، درباره وضع بحران آب در عراق نوشته شده است: «عراق با یك بحران چند جانبه روبرو است كه می تواند نتایج بی شماری در سطوح بشر دوستانه، اقتصادی، امنیتی و اجتماعی به همراه داشته باشد. در تیر ماه سال جاری تخمین زده شد كه ۲۱هزار نفر در این كشور به خاطر این مشكلات مهاجرت كرده اند. دلیل این مهاجرت كم آبی و شیوع بیماری های در رابطه با آب های آلوده است.»
به جز این كشور حدودا تمام مناطق افغانستان و پاكستان و بخش هایی از عربستان، یمن، مصر و... هم درگیر جنگ و درگیری آبی به علل مختلف هستند.
از سیستان و بلوچستان تا ورامین؛ در این مناطق خطر درگیری آب وجود دارد
برخلاف اغلب مناطق خاورمیانه و با وجود خشكسالی های شدید در مناطق مختلف ایران در سال های گذشته وضعیت كشور در ارتباط با جنگ آب هنوز نگران كننده نیست و تابحال هیچ جنگ یا درگیری سر منابع آبی در ایران به وجود نیامده است.
براساس این نقشه كه توسط مدل آب، صلح و امنیت انتشار یافته است علیرغم این اوضاع مناسب در ایران، در آینده در چند منطقه مختلف ایران احتمال ایجاد درگیری هایی بر سر منابع آبی وجود دارد.
این مدل پیش بینی كرده است كه در كل استان سیستان و بلوچستان، شهرهای اهواز، بهبهان، خرم آباد، خرم آباد، كرج، ورامین، مریوان، سردشت، پیرانشهر، ارومیه و... امكان درگیری برسر منابع آبی وجود دارد.
این موضوعی است كه بارها مسؤلان كارشناسان نسبت به آن اخطار داده بودند، در همین رابطه بیشتر از یك سال پیش مسعود تجریشی معاون سازمان حفاظت از محیط زیست به خبرآنلاین اظهار داشته بود: «جنگ آب الآن هم رخ داده! برای مثال در اصفهان چندین بار منابع آب را منفجر كردند پس جنگ یعنی چه؟ الآن در خوزستان دارند برنج می كارند و كسانی هم كه این كار را می كنند كلاشینكف دارند یعنی اگر بگویید به آنها آب نمی دهد یك نفر با اسلحه روبرویتان قرار می گیرد! تنش و منازعات بر سر آب در كشور ما مدتی است شروع شده و چون ما مبحث را امنیتی دیدم اسم آنرا بحران گذاشتیم، اما این موضوعات فراتر از بحران است.»
پس چرا باران می بارد؟
با این وجود بارش های دو سال گذشته بسیاری را نسبت به واقعی نبودن چنین ادعاهایی امیدوار كرده است، اما آمار مركز ملی خشكسالی و مدیریت بحرات كشور چیز دیگری نشان می دهد؛ در سال ۱۳۹۸ كه سیل های بهاری آن تاریخی بود، باز هم نزدیك به نیمی از مساحت كشور با خشكسالی درگیر بود.
بهلول علیجانی، رئیس كارگروه هواشناسی و اقلیم شناسی هیات ویژه گزارش ملی سیلاب ها در این رابطه به خبرآنلاین می گوید: «اقلیم كشور ما ماهیتا بی نظم است و تغییراقلیم این اقلیم را بی نظم تر كرده است. در اقلیم بی نظم پدیده های نادر یا فرین بیشتر می شوند. بنابراین برنامه ریزی ها باید برپایه این پدیده های صورت بگیرد و نه میانگین ها. برای مثال میانگین بارش كشور ۲۵۰ میلیمتر است و بنابراین در جایی ۴۱۰ میلی متر مخصوص ورودی آب ایجاد می نماییم، این اقدام فایده ای ندارد و باید در محاسباتمان ترسالی ها و خشكسالی ها را هم در نظر بگیریم.»
آب، به تنهایی نمی تواند منجر به شروع جنگ آب بشود
البته برپایه این نقشه خیلی از مناطق ایران در ۱۲ ماه آینده با درگیری یا جنگ بخاطر كم آبی روبرو نمی شوند. این مورد به معنای كاهش میزان خشكسالی در این مناطق نیست.
براساس این تصویر كه باز هم توسط مدل مربوط به جنگ آبی انتشار یافته است، وضعیت تنش آبی در این منطقه از این مقرر است.
سوسان، اشمیر، كارشناس دیپلوماسی آبی كه در این پروژه شركت داشته است در این رابطه به گاردین می گوید: «مشكلات آبی به تنهایی نمی توانند منجر به جنگ یا درگیری آبی شوند، اما وقتی این موضوعات با سایر نارضایتی ها همچون فقر و نابرابری همراه باشد تهدیدها چند برابر می شود.
سوریه؛ نمادی از جنگ آب
اما اینكه كم آبی منجر ایجاد تنش، درگیری و جنگ در خاورمیانه شود مبحث جدیدی نیست و حتی خیلی از محققان بین جنگ و درگیری های سال های اخیر سوریه و بحران آبی سال های قبل این كشور ارتباط قائلند.
روایت كلی كه محققان آنرا به بحران خشكسالی در سوریه ارتباط می دهند، از این قرار است؛ خشكسالی این كشور از سال ۲۰۰۶ تا ۲۰۰۹ منجر به مهاجرت افراد زیادی به شهرها شد و بعد بیكاری جوانان. ناامیدی شكل گرفت و در سال ۲۰۱۱ مردم آغاز به اعتراض در خیابان كردند.
استیون گرلیك، استاد علوم زیست محیطی در دانشگاه استنفورد در اینباره می گوید: «بحران سوریه از جایی آغاز شد كه میزان كشاورزی در زمین های شمالی این كشور كاهش پیدا كرد، این مورد به دلیل كاهش آب كشاورزی در تغییر نحوه مدیریت ذخایر سوریه ای ها به وجود آمد.»
۴۷۲۳۷
این مطلب فاما کیش را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب