روز زمین و شب تار مسئولیت
به گزارش فاما كیش امروز روز زمین است.
روز زمین (دوم اردیبهشت) روز یادكرد از زیبایی ها، شكوه، و بخشش این كره ی خاكی و بی بدیل است. خوب است كه در این روز، بار دیگر به خود و دیگران چند نكته ی ساده و اجرایی را كه می تواند در حفاظت از زمین و زیستمندان آن مؤثر باشد، یادآور شویم:
* هیچ زباله ای را در طبیعت و در مكان های عمومی رها نكنیم.
* هیچ گیاه وحشی را از كوه و دشت نكَنیم.
* هیچ حیوان وحشی را نخوریم.
* تا می توانیم گیاه خواری نماییم و هرچه كم تر گوشت مصرف نماییم.
* بر هر محیط طبیعی كه گام می نهیم، چنان رفتار نماییم كه هیچ اثری از ما باقی نماند.
* تا می توانیم خودروی شخصی به كار نبریم.
* تا حد امكان، از دوچرخه برای آمدورفت استفاده نمائیم.
اما، نمی توان دوستدار زمین بود و رفتار كسانی را كه عنوان شان «مسوول» است، و از درآمد و ثروت ملی حقوق می گیرند تا مراقب زمین باشند، نادیده گرفت. این مسئولان، حتما انبوهی از كارهای مفید هم انجام می دهند كه حتی اگر وظیفه شان باشد، در خور سپاسگزاری است. اما شهروندان عادی وظیفه ندارند كه ادای تكلیف های مسئولان را لیست كنند، چون كه ایشان خود دفترهایی برای این كار دارند و هر چند گاه از خود تقدیر هم می كنند! ما باید كار مسئولان را نقد نماییم و ایرادهای ایشان را ببینیم و خواهان رفع این اشكال ها شویم. در روز زمین، جا دارد كه چند نكته را دراین زمینه بیان نماییم.
در ایران، دو سازمان مسوول حفاظت از زمین هستند: سازمان جنگل ها و مراتع، و سازمان حفاظت محیط زیست. حدود دوازده درصد از خاك كشور زیر مدیریت مستقیم سازمان محیط زیست است، و حدود هشتاد درصد را هم سازمان جنگل ها و مراتع مدیریت می كند. برای آن كه كلی گویی نكنم، به چند مورد مشخص در رابطه با كوهستان ها كه از مهم ترین پهنه های كشور و ضامن تأمین آب ما هستند اشاره می كنم تا به گوشه ای از قصورهای مسئولان پی ببریم. چهار كوه بلند و پرارزش كشور؛ دماوند، علم كوه، ساوالان، و تفتان از سال ۱۳۸۱ بعنوان «اثر طبیعی ملی» ثبت شده و زیر مدیریت سازمان حفاظت محیط زیست قرار گرفته اند، اما سازمان در عمل هیچ گام عملی برای مدیریت چرای دام (در همكاری با سازمان جنگل ها و مراتع)، مدیریت ورود گردشگران و كوه نوردان، و مدیریت پسماند و فضولات این كوه ها برنداشته است. مورد دیگر، كه اخیراً فغان فعالان محیط زیست لرستان را برآورده، كوهستان گرانقدر و حفاظت شده ی اشترانكوه است كه مدیریت آن از پنجاه سال پیش با سازمان محیط زیست است. در این منطقه هم نه تنها چرای بیشتر از ظرفیت صورت می گیرد، بلكه عملیاتی مانند جاده سازی از الیگودرز به سمت دریاچه ی گَهر، راه اندازی جاده ی مورزین – تاپله، و ساختمان سازی در كنار دریاچه ی گهر با توجیه «ایجاد زیرساخت گردشگری» و ورود بی ضابطه ی انبوه گردشگران، طبیعت منطقه را تهدید می كند.
در مورد سازمان جنگل ها و مراتع اگر بخواهیم قصورها را برشماریم، مثنوی هفتاد من كاغذ هم كم می آورد(!) اما فقط به یك نقطه از كشور اشاره می كنم كه نزدیك ترین منطقه ی كوهستانی به مركز فرماندهی این سازمان در مركز كشور است؛ این نقطه، ارتفاعات تلو در شمال شرقی پایتخت است. نادر ضرابیان، كنشگر برجسته ی محیط زیست كه بخصوص در منطقه ی لواسان كارهای زیادی داشته است، می گوید طبیعت منطقه ی تلو كه نقش مهمی در جذب بارش ها و تأمین آب شهر تهران دارد، مرتباً و به شكلی فزاینده با حصاركشی از جانب افراد فرصت طلب و دستگاه های قانون گریز مورد تجاوز قرار گرفته و می گیرد. وی همینطور می گوید كه چند بار با پیگیری نهادهای مردمی، حصاركشی ها و بناهای غیرقانونی روی این تپه ها كه از زمین های ملی كشور هستند تخریب شده است. اما نبود قاطعیت لازم و اعمال نشدن جریمه و حبس برای متخلفان سبب جری شدن آنان و ساخت وسازهای باردیگر شده است. خود سازمان جنگل ها هم با «شهری سازی» تپه های تلو (با كمك شهرداری تهران) و كاشت غیرضروری نهال به جای حفاظت و احیای پوشش گیاهی طبیعی، كاشت گسترده و متراكم گونه های غیربومی، تبدیل پارك های جنگلی به پارك های شهری، جاده كاشی و تراس بندی و درست كردن «خط های آتش بُر» غیراصولی كه باعث فرسایش خاك منطقه شده، تپه های تلو را دستخوش تعدی بسیار ساخته است.
خلاصه آن كه مسوولیت پذیری در بین مسئولان، وضعیت تیره و تاری دارد؛ بیاییم با مطالبه گری و اقدام های مردمی، وظیفه مندی در حفاظت از زمین را به جایگاه شایسته اش برسانیم.
*كنشگر محیط زیست
۴۷۴۷
این مطلب فاما کیش را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب