مخاطرات دوره بازگشت طولانی زلزله در مکران
به گزارش فاما کیش محققان حوزه دریایی تاکید دارند که بر خلاف تصور خیلی از مسؤولان منطقه مکران و در سواحل ایران احتمال وقوع سونامی وجود دارد، هر چند که دوره بازگشت زلزله در این منطقه زیاد است و این احتمال وجود دارد که در صورت وقوع زمینلرزه، گسیختگی زیادی ایجاد شود، ازاین رو لازم است که آگاهی های لازم به ساحل نشینان عرضه شود.
به گزارش فاما کیش به نقل از ایسنا، دکتر عزیزاله تاج ور، عضو هیات علمی دانشگاه دریانوردی چابهار در نشست مجازی تخصصی "ضرورت افزایش آگاهی و آمادگی در مقابل سونامی سواحل مکران" که به مناسبت روز جهانی آگاه سازی مخاطره سونامی برگزار شد، ضمن اشاره به زمین ساخت منطقه مکران، اظهار داشت: خیلی از مسؤولان به این باور نرسیده اند که سواحل مکران یکی از مناطق مستعد دنیا برای رخداد سونامی است؛ ازاین رو من در این سخنرانی قصد دارم درباره این که آیا سونامی در سواحل مکران ایران رخ خواهد داد و چرا این مخاطره دریایی رخ می دهد، صحبت کنم.
وی منطقه مکران را ادامه یک کمربند کوهزایی دانست که از شرق اروپا شروع می شود و در سرتا سر منطقه مدیترانه، آسیای میانه و شرق آسیا گسترش یافته است و این منطقه به کوهزاد آلپ-هیمالیا معروف شده است.
تاج ور با تکیه بر این که این کوهزاد، یکی از مهم ترین کمربندهای زمینلرزه در جهان به حساب می آید، تصریح کرد: سرگذشت زمین شناسی جنوب خاوری ایران تحت تأثیر همگرایی بین صفحه عربی و اوراسیا قرار دارد، بگونه ای که ورقه عربی ۳۵ میلیون سال قبل به سنندج-سیرجان و ایران مرکزی برخورد کرده و منجر به شکل گیری رشته کوه زاگرس با روند NW-SE در ایران شده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه دریانوردی چابهار افزود: ورقه عربستان به سمت شمال شرق و ایران درحال حرکت است و به پوسته قاره ای ایران فشار وارد می نماید. این کوهزاد آلپ –هیمالیا یکی از کمربندهای لرزه خیز دنیا به حساب می آید که شاهد رخداد زلزله های گوناگونی در این کمربند هستیم و کشورهایی هم که در این کمربند قرار دارند، زلزله های گوناگونی را تجربه کردند.
تاج ور تصریح کرد: بر اثر این حرکت سنگ کره اقیانوسی عمان به زیر سنگ کره ای قاره ای ایران و پاکستان درحال فرورانش است و آتشفشان هایی که در این منطقه داریم، به علت همین رخداد یعنی فرورانش سنگ کره اقیانوسی به زیر سنگ کره ای قاره ای ایران و ذوب شدن آن است که منجر به شکل گیری آتشفشان شده است.
این محقق با تکیه بر این که منطقه مکران هزار کیلومتر مربع از گسل پاکستان تا گسل میناب در غرب ایران امتداد دارد، اظهار داشت: شمال این منطقه به جازموریان ختم می شود و جنوب به مگاتراست مکران که منطقه فرورانش است، می رسد.
به قول وی آتشفشان های بزمان، تفتان و کوه سلطان در نتیجه همین فرورانش تشکیل شده است.
این عضو هیات علمی دانشگاه دریایی چابهار، افزود: زمانی که دو پوسته با یکدیگر برخورد می کنند و یکی به زیر دیگری فرورانده می شود، فشار زیادی را متحمل می شود و این فشار باعث می شود که شکستگی هایی در پوسته ایجاد شود و گسل ها شکل بگیرند.
وی زلزله های مکران را ناشی از پدیده فرورانش دانست و اظهار داشت: زلزله سال ۹۴ در سراوان با بزرگای ۷.۲، عمق بیشتر از ۸۰ کیلومتر داشته است که این امر نشان داده است که پوسته اقیانوسی تا عمق بیشتر از ۸۰ کیلومتر به زیر پوسته قاره ای فرورانش داشته است.
تاج ور نمونه های دیگر زلزله های ناشی از فرورانش را زلزله ۲۰۱۳ در پاکستان و زلزله با بزرگای ۸.۳ در سال ۱۹۴۵ دانست و اظهار نمود: پوسته اقیانوسی حدود ۳۵.۶ میلیمتر در سال به سمت غرب و ۴۰ میلی متر در سمت شرق به زیر پوسته قاره ای ایران و پاکستان فرورانش دارد. این رفتار باعث تشکیل شدن گسل های مختلف در این منطقه شده است.
این استاد دانشگاه دریانوردی چابهار مهم ترین گسل منطقه مکران را گسل "مگاتراست" یا راندگی بزرگ" مکران دانست که در زون فرورانش تشکیل شده است و افزود: گسل های دیگر آن به صورت پشت سر هم تکرار شدند و سبب شده که منطقه مکران را به چندین قطعه بزرگ تقسیم کند مانند گسل "بشاگرد" که در حاشیه جازموریان قرار دارد و گسل "قصر قند"، که همگی آنها حاصل راندگی های بزرگی هستند که گسل های دیگری را منشعب شده است.
وی با تکیه بر این که توپوگرافی دریای عمان هم نشان داده است که این فرورانش درحال رخ دادن است، توضیح داد: در بستر دریا به ناگهان افت شدیدی رخ داده است که نشان داده است گودالی است که عمل فرورانش را انجام می دهد.
تاج ور با تکیه بر این که در سواحل منطقه مکران آتشفشان فعالی وجود ندارد، اظهار نمود: ولی گل فشان هایی در آن دیده می شود که این امر می تواند سونامی ایجاد نماید.
وی ضمن اشاره به شایعاتی پیرامون رخداد سونامی، اظهار داشت: پیش از زلزله ۱۳۶۹ منجیل با قدرت ۷.۷ تعداد زیادی از ماهیان تلف شدند، ضمن آنکه در زلزله کوبه ژاپن در سال ۱۹۹۵ تعداد زیادی گربه ماهی مردند که شایعه شد که با این تلفات باید منتظر رخداد سونامی باشیم، در حالیکه رخداد سونامی سبب مرگ این آبزیان نشده بود، بلکه انتشار امواج سونامی باعث تلف شدن این آبزیان شده است.
تاج ور افزود: از سال ۱۹۴۵ تابحال زمینلرزه ای در مکران رخ نداده است و این تصور بوجود آمده که از این به بعد زلزله ای در این منطقه رخ نخواهد داد. این تفکر بسیار خطرناکتر از آن است که تصور شود که مقرر است زمینلرزه رخ دهد. معمولاً زمینلرزه هایی که دارای بازگشت طولانی هستند، به علت آنکه تجمع انرژی در میان سنگ ها بیشتر است، در زمان رخداد زلزله، گسیختگی بیشتری حاصل می شود.
وی راه اندازی مرکز تحقیقات سونامی در سواحل مکران و در دانشگاهای دریایی را یکی از راهکارهای مقابله با این مخاطره دریایی عنوان نمود و اضافه کرد: استفاده از دانش نیروهای متخصص دانشگاهی، ایجاد دبیرخانه دائمی برگزاری گردهمایی ها و نشست های علمی به منظور بهره مندی از توان علمی متخصصان داخل و خارج کشور، ارتباط نزدیک و همفکری با ستاد توسعه سواحل مکران و اندیشکده توسعه سواحل مکران و پیشگیری از موازی کاری از دیگر اقداماتی است که در این حوزه میتوان اجرایی کرد.
این مطلب فاما کیش را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب