نخستین رئیس پژوهشكده باستان شناسی ایران هشدار داد
حرکات جسورانه ای برای امحا بیش از پیش آثار باستانی ایران در جریان است
به گزارش فاما کیش، عضو هیات مدیره ایکوموس و اولین رییس پژوهشکده دیرینه شناسی درباره ی خسارت های ناشی از کوتاهی در حفاظت آثار تاریخی و میراث فرهنگی ایران هشدار دارد و اظهار داشت: متاسفانه آثار ایران در جریان حرکات جسورانه و اقدامات قانون گریزانه عده ای سودجو و شیاد در معرض تهدیدی سنگین هستند و افراد و گروههای مختلفی بدون واهمه و ترس از ضابطان قضایی و انتظامی کمر به امحا بیش از پیش آثار و محوطه های باستانی بسته اند. باید تا جایی که ممکنست نسبت به محدود کردن کارهای این گروه ها و سردمداران داخلی و خارجی آنها اقدام گردد.
به گزارش فاما کیش به نقل از ایسنا، ناصر نوروززاده چگینی، استاد و پیشکسوت دیرینه شناسی و اولین رییس پژوهشکده دیرینه شناسی ایران در بیست و دومین گردهمایی سالانه دیرینه شناسی ایران در اهمیت حفاظت سخن گفت و با این تأکید که حفاظت فقط از نظر حفظ و احیاء نیست و در تفسیر آن اظهار داشت: پژوهش هم در ذات خود و هم در عمل و نتیجه ای که از آن حاصل می شود یک امر حفاظتی است، یعنی حفاظت و پشتیبانی از اطلاعات و به تبع آن دانشی که احصاء آن بوسیله انجام تحقیقات صورت می گیرد. پژوهش های موضوع میراث فرهنگی هم شرایط آگاهی و صیانت از دانشی که جوامع گذشته در تعامل با محیط اطرافشان به دست آورده اند فراهم می سازند و هم چنین است که با صیانت از دستاوردها و ارزش های حاصله و سپس معرفی آنها، راه برکت برای جامعه گشوده می شود.
این عتیقه شناس اضافه کرد: حفاظت می شود مسئول پیوند روز گذشته به فردا. «پژوهش و صیانت از مرزهای دانش» یعنی به دام انداختن آن چه انسان در آینده به آن نیازمند است. پژوهش های دیرینه شناسی چه در عرصه نظر و چه در مرحله عمل همچون دیگر شیوه های شناختِ گذشته کوشش دارد که ابعاد مختلف زندگی انسان را در هیبت جوامعی که راه خودرا در گذشته پیمونده اند بوسیله بررسی و مطالعه بقایای مادی آنها به دست آورد و خاطره زیست آنها را در صحنه حیات دنیوی بازگو کند. شرط لازم چنین فرصتی در وهله اول و در تمام مراحل پژوهش، صیانت از بقایایی است که طی زمان در اشکال مختلفی در بستر جغرافیای زیستی انسان پراکنده اند و چون پرونده هایی پنهان در انتظار بیان رازهای خود هستند و به همین دلیل در عصری که توسعه لجام گسیخته جوامع بشری یعنی امروزه دهان خودرا برای بلعیدن میراث گذشته گشوده است، صیانت از آنها بر دوش ما سنگینی می کند.
دارنده نشان دیرینه شناسی «عزت الله نگهبان» اظهار داشت: بر کسی پوشیده نیست جغرافیای سرزمینی که ایران می نامیم بستر آثار بی شماری از زندگی انسان، از دوره پارینه سنگی تا امروز است که صیانت از آنها از وظایف اولیه آحاد جامعه و دستگاه های متولی است. محققان و باستان شناسان در مطالعه زندگی گذشته مردمان ساکن در فلات ایران باید قویا به رسالت خود در پیوند گذشته و آینده پیش رو آگاه باشند و نقش خودرا در حفاظت و صیانت هرچه مؤثرتر ایفا کنند و هوشیارانه از هرگونه تزلزل در این وظیفه خطیر پرهیز کنند.
عضو هیات مدیره ایکوموس ایران اشاره کرد: امروزه متاسفانه این آثار در جریان حرکات جسورانه و اقدامات قانون گریزانه عده ای سودجو و شیاد در معرض تهدیدی سنگین هستند و افراد و گروههای مختلفی بدون واهمه و ترس از ضابطان قضایی و انتظامی کمر به امحا بیش از پیش آثار و محوطه های باستانی بسته اند. در چنین شرایط دردناکی بایسته است همه دلسوزان میراث فرهنگی با عزمی راسخ و سنگری مجهز به روبرو شدن با این پدیده شوم، که البته سابقه تاریخی هم دارد، بایستند و تا جایی که ممکنست نسبت به محدود کردن کارهای این گروه ها و سردمداران داخلی و خارجی آنها اقدام نمایند.
نوروززاده چگینی با اشاره به اینکه قانون دیگری که میراث مادی این سرزمین را تهدید می کند برنامه های توسعه عمرانی در عرصه آب، معدن، صنعت، راه، کشاورزی و توسعه شهری و روستایی است که اجرای انها عموما با کمترین حساسیت ورعایت مواضع حفاظتی منجر به تخریب محوطه های باستانی و میراث و فرهنگ مادی کشور شده است، اضافه کرد: پژوهشگاه دیرینه شناسی و محققان میراث فرهنگی و دیگران مسئولان وزارت میراث فرهنگی باید اهتمام کنند بجای صرف خدمات پژوهش که با پرداختن هزینه های آنها توسط متقاضی هم راه است، با بهره بردن از شیوه های مطلوب تر و آموزش و آگاهی بخشی و حساس کردن مجریان، راه تخریب آثار را مسدود و متوقف کرده که صد البته کاری سهل و آسان نیست.
او اضافه کرد: موضوع دیگری که حفاظت و حراست از ان امری جدی است و کوتاهی در آن خسارت بار است صیانت از نیروی انسانی متخصص و با تجربه رشته های دیرینه شناسی و بازسازی مستمر آنست. در این زمینه ضمن این که به کارگیری نیروهای متخصص و مراقبت مستمر در سطح علمی آنها لازم است، دقت و توجه به سطح تجربه افراد در برخورد با شرایطی که حفاظت بهینه و مطلوب از آثار را می طلبد امری تعیین کننده است. بی شک سپردن کار به نیروهایی که سطح نسبی تجربه آنها در صیانت از آثار و نتایج حاصله کفایت نمی کند می تواند خسارت بار باشد. دیرینه شناسی چه در بخش پژوهش و چه در آموزش باید با انجام اجرای پژوهش های دقیق در راه حفاظت و ارتقا و سطح فهم عمومی از هویت فرهنگی و هویت ملی کشور حرکت نماید.
این عتیقه شناس در ادامه اظهار داشت: فلات ایران این دژ برافراشته در جنوب غرب آسیا و در راه اتصال سه قاره افریقا، اروپا و آسیا و در میانه فرهنگ های شرق و غرب همیشه ضمن تعامل و گشودگی، از سپرهای دفاعی سرزمینی و فرهنگی برخوردار بوده و به استناد مدارک تاریخی و دیرینه شناسی در اصلاح و تقویت آنها همیشه اقدام نموده و عقب نیفتاده است و به استناد این گزارش ها هر زمان که آگاهانه به استقرار این سپرهای دفاعی اقدام نموده، یکپارچگی سیاسی، فرهنگی و اجتماعی و بالندگی اقتصادی و فرهنگی ایران محقق شده و هربار که غفلت کرده و از قابلیت ها و ظرفیتهای این سپر دفاعی استفاده نکرده گرفتار بحران های شدیدی شده و شرایط سخت و دردناکی را تجربه کرده است. دقت لازم در اوضاع سیاسی و اجتماعی، مراقبت مستمر از سطح فرهنگی در بین ارکان حکومت و آحاد جامعه همیشه در توفیق توان و عملکرد این سپر دفاعی نقش داشته است.
او افزود: مناطق بزرگی مثل آذربایجان، قفقاز، سرزمین های زاگرس، خراسان، خوزستان سواحل دریای کاسپین از مازندران و گرگان، سیستان و فارس نقش اساسی در حراست از این دژ افراشته داشته اند و چون سپری در مقابل هجوم دیگران عمل کرده اند. در این بین به دریای پارس یا خلیج فارس می توان اشاره نمود که طی هزاره ها از اصالت یکپارچگی و قلمرو سرزمین و و مردمان نشسته بر فراز آن دفاع کرده و نیروی درونی آن همیشه در مقابل نامحرمان آماده و جوان بوده است.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: تاریخ متأخر ما در اثر شکست های مناطقی چون قفقاز، هرات، بوشهر و مناطق دیگری نشان میدهد جامعه در استفاده از ظرفیت ها و نیروهای محرک این سپرهای دفاعی موفق نباشد و در برافراشتن مؤثر آنها فعال عمل نکرده است.
این چهره فرهیخته دیرینه شناسی اظهار داشت: چه خوب است که با حمایت جامع وزارتخانه از پژوهشگاه همراه با مراکز آموزش دیرینه شناسی با طرح و اجرای برنامه های کوتاه و طولانی مدت در محدوده این سپرهای دفاعی با هدف برافراشتن و بیدار کردن نیروی درونی آنها حضوری مؤثر داشته و نقش تاریخی خودرا ایفا کند.
نوروززاده چگینی که سخنان خودرا با خواندن این بیت ها از حافظ «هر کو نکند فهمی زین کلک خیال انگیز/ نقشش به حرام ار خود صورتگر چین باشد // آن نیست که حافظ را رندی بِشُد از خاطر/ کاین سابقهٔ پیشین تا روزِ پَسین باشد»، به انتها برد، سرزمین ایران را همان کِلک خیال انگیز ِحافظ دانست و اظهار داشت: تا آن زمان که ارزش ها، تبار و محرکه های درونی این سرزمین را نشناسیم، در عمل با مشکل مواجهیم.
این مطلب فاما کیش را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب