ببینید رونمایی از یک نسخه خطی کلیات سعدی
فاما کیش: کتابخانه و موزه ملک، یک نسخه خطی از کلیات سعدی را رونمایی نمود.
به گزارش فاما کیش به نقل از ایسنا، به مناسبت روز بزرگداشت سعدی شیرازی (یکم اردیبهشت)، کتابخانه و موزه ملی ملک، آثار باارزش این موقوفه فرهنگی آستان قدس رضوی در تهران را با محوریت «استاد سخن پارسی»، معرفی نمود.
کتابخانه و موزه ملی ملک سال هاست که در پرتوی نیک اندیشی حاج حسین آقا ملک، بنیانگذار و واقف این مجموعه و علاقه او به گردآوری آثار شاعران پارسی گوی، دارای گنجینه ارزشمندی از نفایس خطی ادبی است که همچون آنها می توان به آثار سعدی، شاعر و نویسنده معروف قرن هفتم هجری قمری، اشاره نمود.
هم اکنون، ۸۷ نسخه خطی باارزش از آثار «ابومحمد مشرف الدین مصلح بن عبدالله بن مشرف» متخلص به سعدی، در این موقوفه نگهداری می شود که منتخبی از نفیس ترین آنها در برخی از تالارهای موزه ملی ملک در معرض نمایش عموم گذاشته شده است. همین طور در کتابخانه ملی ملک، ۱۰ نسخه چاپ سنگی از آثار سعدی شیرازی وجود دارد.
در تالار خوشنویسی و نگارگری این موزه نیز نمونه هایی از مرقعات خوشنویسی، مزین به شعرهای سعدی، دیده می شود که توسط خوشنویسان بنام کشور در دوره های تاریخی همچون صفویه و قاجاریه، نگاشته شده است.
کتابخانه ملی ملک دارای کتاب های چاپی مختلفی نیز از آثار سعدی است که در این میان، می توان به یک نسخه گلستان سعدی به زبان روسی با قدمت ۱۶۸ سال اشاره نمود که در سال ۱۸۵۷ میلادی، انتشار یافته است.
آثار خطی نظیر گلستان، بوستان، کلیات سعدی، غزلیات و ترجیع بند سعدی در گنجینه ملک وجود دارد که در دوره های مختلف تاریخی به همت کاتبانی همچون سلطان علی مشهدی، محمد حسین بن میرزا عبدالعظیم ملایری، محمد شفیع حسینی و محمد اسماعیل بن عبدالغنی شیرازی، به خط های نسخ، نستعلیق و شکسته نستعلیق روی کاغذهایی از جنس فستقی، ترمه، فرنگی آهار مهره و...، نوشته شده است.
تعدادی از آثار خطی سعدی شیرازی این گنجینه، نمونه های شاخصی از بکارگیری هنرهای کتاب آرایی است، چنان که آرایه های تزیینی زیبایی در آنها، قابل مشاهده می باشد.
همچون آثار خطی بی بدیل سعدی در کتابخانه و موزه ملی ملک، نسخه کلیات سعدی به خط نستعلیق «شاه محمد کاتب» است که در قرن ۱۱ هجری قمری روی کاغذ ترمه، کتابت و با چرم میشن، مجلد شده است. این اثر متعلق به دوره صفویه توسط حاج حسین آقا ملک، وقف این مجموعه شده و در تالار «هزار داستان» موزه، در معرض دید اهل هنر و ادب، قرار دارد.
از دیگر آثار نفیس خطی این موقوفه می توان به نسخه کلیات سعدی، اشاره نمود که در قرن ۱۳ هجری قمری و با خط شکسته روی کاغذ ترمه اصفهانی نوشته و با جلد روغنی، مجلد شده است، این اثر دارای جدول زرین و هشت سر لوح و پیشانی مذهب زیبا و همین طور تصویر سعدی در یک مجلس و سعدی و میرداماد در مجلس دیگر است.
کلیات سعدی که در سال ۱۳۲۴ هجری قمری توسط «میرزا علی نقی شیرازی» در افزون بر ۵۰۰ صفحه، کتابت و توسط «میرزا محمود مذهب باشی شیرازی» مجلد شده است، نفیس ترین نسخه خطی از آثار سعدی در کتابخانه و موزه ملی ملک، به شمار می آید.
این نسخه خطی، همچون آثار فاخری بوده که از ایران خارج شده بود و بواسطه خیراندیشی بانو عزت ملک ملک، دختر بزرگ حاج حسین آقا ملک، در یکی از حراجی های بین المللی خریداری شد و الان به عنوان یکی از آثار مجموعه اهدایی این بانوی فرهیخته به گنجینه ملک، با شماره ثبت ۶۸۸۲، در گنجینه ملک نگهداری می شود.
این اثر خطی، خاصیت های شاخص مختلفی دارد تا جایی که در قالب اجرای یک پروژه ارزشمند، با مدیریت عالی کتابخانه و موزه ملی ملک و حمایت بنیاد فارس شناسی و مرکز سعدی شناسی و همین طور دکتر کوروش کمالی سروستانی، رییس دانشنامه فارس و همراهی جمعی از هنرمندان و متخصصان همچون استاد مجید فداییان، نگارگر، کارشناس و پژوهشگر هنرهای سنتی، به شیوه چاپ عکسی (فاکسیمیله) و با کیفیتی بسیار بالا، در سال ۱۴۰۰، در چاپخانه آستان قدس رضوی، بازنشر شد.
این اثر، یکی از نسخه های بسیار کامل کلیات سعدی، به شمار می آید تا جایی که آنرا می توان، نسخه معیار یا اساس برای خواندن کلیات سعدی، قرار داد. به عبارتی، این نسخه سعدی، از نظر صحت شعرها، درست نویسی و کم غلط بودن کلمات نیز، ارزش خاصی دارد.
همین طور این اثر توسط خوشنویس بزرگ دوره قاجار یعنی علی نقی شیرازی، نوشته شده که دارای خطی با سبک خاص بوده است. از سویی دیگر، از آن می توان به عنوان یکی از آثار بی بدیل «خاندان مُذهب باشی شیرازی»، یکی از آخرین خاندان هایی که کتاب سازی فاخر سلطنتی را در ایران انجام می دادند، نام برد.
بی گمان، این نسخه کلیات سعدی از نظر آرایه های هنری به کار رفته در آن نیز اثری بی نظیر است، چنان که حدودا تمام صفحات اثر، طلااندازی شده و هر بخش آن، دارای یک سرلوح مخصوص به خود است. همین طور این اثر، مملو از بهترین نمونه های تذهیب دوره قاجار است. بنابراین، این اثر را می توان از نمونه های برجسته هنر قاجار دانست.
کتابخانه و موزه ملی ملک در سال ۱۳۱۶ شمسی، وقف حرم مطهر رضوی شده و هم اکنون همه روزه به جز روزهای تعطیل، در ساعات ۸: ۳۰ تا ۱۶: ۳۰، به آدرس تهران، خیابان امام خمینی (ره)، خیابان سی تیر، خیابان یارجانی، خیابان ملل متحد (میدان مشق)، پذیرای دوستداران تاریخ و هنر ایرانی ـ اسلامی است.
در این ویدئو، این نسخه خطی را می بینید، که از طرف سعید بیابانکی، شاعر و پژوهشگر ادبیات فارسی، معرفی می شود.
منبع: فاما كیش
این مطلب فاما کیش را پسندیدید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب